Tandriemaandrijving

Een kwestie van timing

De tandriem wordt vaak "synchroonriem" of "timing belt" genoemd en die namen karakteriseren het typisch gebruik uitstekend. Door de tanden op de riem is de overbrenging van de ene riemschijf op de andere vormgesloten, met andere woorden, de overbrenging is hoeksynchroon. Hij heeft wel wat weg van een parallellogram-mechanisme.

In de laatste 50 jaar zijn tandriemen tot volle wasdom gekomen. Zo is er een hele range van tandprofielen ontwikkeld, die elk voor specifieke doeleinden zijn geoptimaliseerd. Het "klassieke" tandprofiel, het metrische type T, is genormaliseerd in DIN 7721.

type T	2.5	5	10	20
steek T  (mm)	2.5	5	10	20
S  (mm)	1.5	2.65	5.3	10.15
Hs (mm)	1.3	2.2	4.5	8
Ht (mm)	0.7	1.2	2.5	5
β  (°)	40	40	40	40

Vier standaardprofielen volgens DIN 7721

Tandriemen zijn in meerdere breedtes leverbaar. De T-2,5 is smal, nl 4 of 6 mm; T-5 is verkrijgbaar met breedtes van 10, 16 en 25 mm. Voor T-10 kun je kiezen uit 16, 25, 32 en 50 en zelfs 75 mm. In de praktijk kom je het profiel T-20 vrijwel nooit tegen. De toleranties op de riembreedte zijn, voor de T-2,5: ± 0,3 mm, voor de andere profielen ± 0,5 mm.

Blijft als laatste dimensie nog de riemlengte. Duidelijk is, dat je altijd met hele steken Y werkt, aan fracties van tanden heb je niets. Daarom worden de leverbare riemlengtes meestal in aantallen tanden opgegeven. Om een idee te geven: T-2,5 is er met 30-400 tanden; T-5 met 40-300 tanden en T-10 met 30-200 tanden. Met de langste kun je een aardig eind overbruggen.

Dit 3D-model heb ik gebouwd in OpenSCAD. Hier vind je de code: Tandriemaandrijving.scad

Constructie

Tandriemen worden uit polyuretaan gemaakt, met in de rug ingelegde trekkoorden van glasvezel, aramide of staal. De rek moet immers minimaal zijn. Tandriemschijven zijn er in aluminium, grijs gietijzer en staal. Ze zijn altijd voorzien van een spiebaan om de hoeksynchronisatie te waarborgen. De schijven kunnen met of zonder flenzen worden uitgevoerd.