De draaierij
In de oostelijke hal bevinden zich 5 drijfassen, welke elk door een afzonderlijken electrischen motor door riemen bediend worden en vanwaar de verschillende werktuigen op de gewone wijze eveneens door riemoverbrenging in beweging worden gebracht.
In de oostelijke hal zijn vijf electrische loopkranen voorzien waarvan twee van 15 ton en drie van 5 ton vermogen. De loopkranen, door onszelf vervaardigd, zijn van het 3-motorensysteem en voldoen uitstekend.
Aan de noordelijke kop van de oostelijke hal vindt men de stelplaats en de verspanende afdeeling. De gereedschapwerktuigen, welke in de laatstgenoemde afdeeling hunne plaats vinden, bestaan uit: een 54-tal draaibanken (waarvan 8 carousselbanken); 25 schaaf- en steekbanken; 3 zware kotterbanken; 6 fraisbanken; 15 boormachines en 14 slijpbanken (waarvan 2 assenslijpbanken).
De draaierij is gevestigd in de oostelijke zijbeuk; de overige verspanende afdeelingen treft men in de westelijke zijbeuk aan. In de hoge middenbeuk ligt de stelplaats, alwaar onze machines in proefmontage worden samengebouwd.
Van de draaibanken bevallen ons de carousselbanken het beste. Men mag aannemen, dat daarop in denzelfden tijd en bij geëigend werk 100 pCt. meer wordt gedaan dan op de gewone horizontale draaibanken. Ook de Amerikaansche banken van Lodge Shipley en van the American Works leveren vlug, goed werk. Ook vestig ik uwe aandacht op een vernuftig geconstrueerde automatische revolverbank, waarop een groot aantal kleine machinedeelen als tapeinden, condensormoeren, stiften, enz. geheel automatisch worden vervaardigd. Men heeft alléén te zorgen, dat de staf staal of koper, waaruit de stukken vervaardigd worden, na verbruikt te zijn, door een andere vervangen wordt.
Van de slijpbanken verdienen de assenslijpbanken van de Landes Tool Cy. de aandacht. De assen worden daarop, na op de gewone draaibank te zijn voorgedraaid, door een snel ronddraaienden amarilsteen zuiver rondgeslepen in minder tijd dan de draaier vroeger noodig had, om de assen met de vijl op te zoeten of af te schuren, terwijl het werkstuk oneindig veel zuiverder wordt.
De fraiserij
Van de fraismachines vestig ik de aandacht op de kamwielen-fraismachine van Reinecke in Chemnitz, welke zulk goed werk levert, dat wij bijna geene andere kamwielen en rondsels dan met gesneden tanden gebruiken. Het spreekt van zelf, dat dientengevolge alle kamwiel-overbrengingen niet alleen veel geruischloozer loopen, doch ook meer economisch in het bedrijf worden.
Van uit de verspanende afdeeling en de stelplaats komt men, naar het zuiden lopend, eerst langs de gereedschapmakerij, waar voor al de werklieden het gereedschap wordt gemaakt en gerepareerd. De volgende afdeeling is de afbramerij en van daar komt men dan in de gieterij.
De gieterij
In de gieterij bevinden zich twee van de zooeven al genoemde electrische loopkranen, en wel één van 15 en één van 5 ton, benevens een drietal wandkranen. Verder zult u daar zien 2 smeltovens (koepelovens) met plaats voor een derden, de noodige droogovens, eene mechanische lift voor het chargeren van de smeltovens, zeeften, een kollergang, enz. wat verder tot het gewone bedrijf der gieterij behoort. Deze afdeeling heeft een oppervlakte van 1560 M².
Voor het gieten van zware en omvangrijke stukken zijn twee kuipen in den grond gegraven van 4,5 M. diameter. Thans kunnen er stukken worden gegoten tot ruim 25 ton.
Aangezien de Assurantiemaatschappijen geene directe verbinding tusschen gieterij en modelmakerij toelieten, moeten wij, om de modelmakerij te bereiken, aan de zuidzijde de gieterij uit, het terrein op, en de eerstvolgende deur in.
De modelmakerij en de timmerwinkel hebben tesamen een oppervlakte van 520 M² en zijn van de gewone houtbewerkingswerktuigen, als vlakschaaf, dikteschaaf, cirkelzagen, lintzagen, enz. voorzien.