Dinteloord: Prinslandse brug

Plannen voor de eerste brug (1854-1859)

Het wordt tijd ....

Het Domaniale of Prinslandsche Veer werd door het Rijk verpacht aan een concessionaris. Het leverde de Staatskas best wat inkomsten op, in 1855-1857 zo'n ƒ 790,- per jaar.

Maar ....

De Postbaan - de weg over het Prinslandsche Veer - was inmiddels behoorlijk wat drukker geworden en eigenlijk was de capaciteit van het veer niet meer toereikend. De Dintel was, zo dicht bij het Dintelsas en zijn oost-west ligging, een gevaarlijk water. De overtocht van de veerpont was zeker niet van enig gevaar ontbloot. Het kwam (te) vaak voor, dat passagiers uren moesten wachten voor ze overgezet konden worden. Het Veerhuis bood dan wel wat soelaas, maar toch ....

Er gingen dus stemmen op, die bepleitten, een brug te bouwen ter vervanging van het veer. Waterstaat boog zich over deze vraag en na diepgaande studie kwamen zij tot de conclusie, dat dit inderdaad een goed idee was.

Het eerste punt van onderzoek ten deze is geweest, de gesteldheid der aangegeven plaats na te gaan, of deze al dan niet het aanleggen van een brug aldaar veroorloofde. Van welk onderzoek het gunstigste resultaat is verkregen, zoo wel met opzigt tot de terreinsgesteldheid, als ten aanzien van de scheepvaart, welke op de rivier plaats heeft, omtrent welke laatste, bij dit overgangspunt, de ligging zoodanig geschikt is bevonden, dat bij eene behoorlijke plaatsing van het beweegbare gedeelte, geen de minste hinder aan de scheepvaart kan worden toegebragt.

Wat betreft het algemeen belang in het daarstellen van vaste bruggen in plaats van pontenveeren zoo is dit reeds in het algemeen genoegzaam bekend .... Het kan derhalve als uitgemaakt worden beschouwd, dat de aanleg eener brug geenszins van belang ontbloot is en hare daarstelling als hoogst gewenscht mag worden geacht.

Waterstaat stelt verder:

... dat eene openbare aanbesteding, bij het stellen van voorwaarden, waarbij de dienst goed is verzekerd, de voorkeur verdient boven eene onderhandsche besteding.

Daarmee had men zich eerder al eens flink in de vingers gesneden. Bij openbare aanbesteding verwachtte men nu van een brug een behoorlijk hogere opbrengst (aan tolgelden c.q. concessierechten) te verkrijgen dan van het veer, zeker ook gezien de almaar toenemende communicatie. Het Waterstaatsrapport eindigt met een interessante zinsnede:

Zoowel tot meerdere duurzaamheid, als uit hoofde van de doelmatigheid, heb ik vermeend te mogen voorstellen, zoowel de hameigebindten met balancen, als de leggers onder het dek der brug volgens een thans meer algemeen aangenomen stelsel, van ijzer te doen vervaardigen.

Aan het rapport was een een Bijlage toegevoegd, met een nauwkeurig uitgewerkte begroting. Die leert ons veel over de bouwwijze van de (voorgestelde) ijzeren brug. Interessant, want ijzeren bruggen kwamen op dat moment pas net tot ontwikkeling (althans, in Nederland).

Begrooting

van kosten wegens het daarstellen eener brug met twee beweegbare kleppen over eenen doorvaartsruimte van 10 ellen, voorts met gegoten ijzeren hameigebindten, balancen en leggers als mede gesmeede ijzeren leuningen en steenen landhoofden over de rivier de Mark ter plaatse van het Prinslandsche veer

De Brug zijnde Lang tusschen de gemetselde landhoofden 75 ellen